Pendahuluan
Kajian ini dilakukan untuk mengkaji jenis
variasi bahasa iaitu bahasa slanga. Kajian ini akan memfokuskan penggunaan
bahasa slanga yang terdapat dalam novel Murtad
karya Hasrul Rizwan dan definisi konsep-konsep penting yang digunakan dalam
kajian ini.
Latar Belakang Kajian
Dalam kajian-kajian lepas, terdapat beberapa
pengkaji tempatan dari pelbagai latar belakang yang telah mengkaji bahasa
slanga. Bahasa slanga telah banyak dikaji dalam negara.
Antara kajian yang telah dilakukan
mengenai bahasa slanga, ialah oleh Prof. Dr Nik Safiah Karim. Beliau telah
mengkaji bahasa slanga yang digunakan di kalangan mahasiswa Universiti Malaya
dan sebab bahasa ini wujud. Beliau menyatakan bahawa sebab utama bahasa slanga
ini timbul kerana keinginan gologan mahasiswa untuk menimbulkan ciri-ciri
khusus bagi mereka yang mengasingkan diri mereka dari pelajar-pelajar jenis
lain. Dengan kata lain tujuan utama, ialah untuk menimbulkan perasan dan
ciri group identity. Sebab kedua pula adalah kerana keadaan
mahasiswa itu sendiri yang mudah menjadi mangsa tekanan emosi dan sebab yang
terakhir, disebabkan keinginan mereka untuk meringkaskan perkataan dan rangkai
kata yang digunakan hari-hari.
Selain itu, kajian oleh penuntut
universiti awam, iaitu Nur Aznina Binti Mohd Salleh yang bertajuk Slanga dalam
Kalangan Mat Rempit di Kampung Pandan, Kuala Lumpur. Pengkaji mendapati bahawa
bahasa slanga yang dipertuturkan dalam kajian tersebut merupakan istilah slanga
baru kerana makna sebenarnya masih belum diterokai sepenuhnya mahupun dibukukan
dalam mana-mana kamus.
Kajian tentang bahasa slanga juga telah dikaji
oleh pelajar yang menduduki Sijil Tinggi Pendidikan Malaysia (STPM) dalam
pembuatan kerja kursus mereka. Hal ini kerana variasi bahasa terdapat dalam
skop pendidikan pelajar STPM. Antaranya, ialah Nur Haslinda Mohd Nazambri yang
telah membuat kajian yang bertajuk Slanga dalam Filem Tempatan bagi kerja
kursus Pentaksiran Berdasarkan Sekolah (PBS) untuk subjek bahasa Melayu. Kajian
ini menumpukan kepada penggunaan bahasa slanga yang dipertuturkan dalam indusri
perfileman tempatan dan maksud bahasa slanga dalam bahasa Melayu baku.
Seterusnya, Mohd Izzat Haziq mengkaji penggunaan bahasa slanga dalam novel
remaja Cinta Tiga Suku. Kajian tersebut mengenai perkataan atau istilah slanga
yang wujud dalam novel remaja yang dikajinya. Dalam kajiannya juga disebut
bahawa penggunaan bahasa slanga memberi impak negatif kepada martabat bahasa
Melayu dan generasi yang bakal muncul.
Objektif Kajian
Tujuan kajian ini dijalankan adalah untuk mengenal
pasti penggunaan kata slanga dalam novel Murtad
karya Hasrul Rizwan. Selain itu, menganalisis bentuk dan makna kata slanga
dalam novel Murtad karya Hasrul
Rizwan.
Bidang Kajian
Bahasa slanga merupakan pecahan daripada
variasi bahasa yang termasuk dalam bidang sosiolinguistik. Aspek yang menjadi
fokus dalam kajian ini ialah bahasa slanga yang terdapat dalam novel Murtad karya Hasrul Rizwan. Kajian ini
tertumpu kepada kata slanga dan definisi perkataan slanga serta bentuk slanga
yang wujud di dalam novel tersebut
Bahan Kajian
Kajian ini dijalankan dengan melakukan
penilitian dan pembacaan terhadap sebuah novel terkini yang yang dikarang
Hasrul Rizwan. Tajuk novel tersebut ialah Murtad
yang merupakan buku pertama dari trilogi murtad karya Hasrul Rizwan. Buku ini
menceritakan tentang kehidupan dua adik-beradik yang mencari pekerjaan di ibu
kota dan ditawarkan pekerjaan membunuh golongan murtad. Namun, kajian ini akan
memfokuskan terhadap variasi bahasa iaitu bahasa slanga yang diutarakan dalam
novel ini. Buku ini diterbitkan oleh Buku Fixi, (002016254-V), B-8-2A Opal
Damansara, Jalan PJU 3/27 47810 Petaling Jaya, Malaysia. Buku ini diterbitkan
pada tahun 2002, cetakan pertama dengan gambar kulit depan baru pada Mei 2015
dan mempunyai 323 muka surat. Buku ini dicetak oleh Vinlin Press Sdn Bhd, 2
Jalan Meranti Permai 1, Meranti Permai Industrial Park Batu 15, Jalan Puchong,
47100 Puchong, Malaysia.
Kaedah Kajian
Dalam kajian ini, pengkaji telah
menganalisis perkataan-perkataan slanga yang terdapat dalam novel Murtad karya Hasrul Rizwan. Kajian ini
menggunakan kaedah kualitatif. Bagi metod kualitatif, pengkaji telah
menggunakan analisis dokumen iaitu analisis kandungan novel tersebut. Analisis
teks telah dilakukan dari segi kata slanga untuk mengetahui makna perkataan
slanga yang terdapat dalam novel tersebut dari bab 1- 38.
Konsep
Bahasa slanga merupakan bahasa yang
dituturkan oleh sekumpulan penutur tertentu sahaja dan tidak difahami oleh
kelompok lain, contohnya, bahasa yang digunakan oleh kelompok remaja. Bahasa
slanga turut dikenali sebagai bahasa kutu atau bahasa rocker dalam kalangan remaja. Bahasa ini bertaraf rendah daripada
bahasa standart dan mengambarkan
peringkat IQ yang cetek. Penggunaan bahasa ini telah menjadi biasa dan sering dituturkan
di mana-mana sahaja. Bahasa slanga ini bersifat tidak kekal kerana kosa kata
yang digunakan mungkin akan pupus setelah digunakan dalam tempoh tertentu. Dengan
kata lain, bahasa slanga merupakan kata-kata, ungkapan, dan seumpamanya yang
tidak tergolong dalam bahasa baku Melayu dan sering digunakan dalam percakapan
tidak rasmi.
Analisis
Pelbagai kata slanga yang terdapat dalam
novel Murtad karya Hasrul Rizwan (Jadual 1). Kata slanga hanya dituturkan
melalui dialog yang disebut oleh wata-watak dalam novel tersebut.
|
Kata Slanga
|
Halaman
|
|
bro
|
26, 189, 300
|
|
lu
|
26, 44, 45, 89, 128, 218, 255
|
|
gua
|
26, 44, 45, 89, 128
|
|
blah
|
26, 28
|
|
mamat
|
125
|
|
brader
|
50, 137, 170
|
|
lauk
|
97
|
|
monyet
|
96
|
|
serender
|
203
|
|
sapu
|
217
|
|
yup
|
241
|
|
gebang
|
229
|
|
awek
|
300
|
|
retis
|
142
|
|
kutu
|
26
|
|
Jadual 1: Kata slanga
yang terdapat dalam novel Murtad karya
Hasrul Rizwan
|
|
Jadual di bawah
menunjukkan makna slanga dan makna sebenar slanga novel Murtad karya Hasrul Rizwan.
|
Kata Slanga
|
Makna Slanga berdasarkan novel Murtad
karya Hasrul Rizwan
|
|
bro
|
Singkatan
kepada perkataan brother iaitu sapaan untuk kawan-kawan lelaki
|
|
lu
|
Panggilan
dalam bahasa Cina yang bermaksud kau
|
|
gua
|
Perkaataan
daripada bahasa Cina yang bermaksud saya
|
|
blah
|
Pergi
atau menghalau seseorang
|
|
mamat
|
Perkaataan
yang merujuk kepada lelaki
|
|
brader
|
Perkataan
brother yang diubah ejaan atau cara sebutan yang digunakan untuk sapaan kawan
lelaki
|
|
lauk
|
Mangsa
|
|
monyet
|
Si
bodoh
|
|
|
|
|
serender
|
Surrender
yang diubah ejaan yang membawa maksud menyerah diri
|
|
sapu
|
Belasah
|
|
yup
|
Perkatann
daripada bahasa Inggeris yang membawa maksud Ya
|
|
gebang
|
Menipu
|
|
awek
|
Perempuan
|
|
retis
|
Perkataan
artis yang diubah ejaan dan sebutan
|
|
kutu
|
Orang
jalanan yang menggangu orang lain
|
|
Jadual
2 : Kata slanga dan makna slanga dalam novel Murtad karya Hasrul Rizwan
|
|
Hasil kajian
juga mendapati bahawa terdapat tiga bentuk perkataan slanga yang digunakan oleh
penulis dalam novel Murtad, iaitu
kata slanga yang merujuk kata ganti nama diri dan kata slanga yang
dimanipulasikan daripada bahasa asing serta bahasa slanga yang mempunyai makna
konotatif tersendiri.
Kata Slanga Merujuk Kata Ganti Nama Diri Orang
Berdasarkan
jadual 3, bahasa slanga yang merujuk kata ganti nama dalam novel Murtad selalu dipakai oleh sesetengah
kelompok terutamanya golongan remaja pada hari ini. Contohnya, gua, bro dan lu
|
Kata Slanga
|
Makna
|
|
Gua
|
Saya;aku
|
|
Bro
|
Awak;kamu;abang
|
|
Lu
|
Awak;kau
|
Jadual
3 : Kata slanga merujuk kata ganti nama diri orang
Kata Slanga Daripada Bahasa Asing
Berdasarkan
jadual 4, kebanyakan bahasa slanga dalam novel Murtad, merupakan bahasa slanga yang dipinjam daripada bahasa Cina
dan Inggeris, Terdapat juga pengubahan ejaan dilakukan ke atas kata slanga
tersebut. Contohnya, brader, yup,
serender, retis. lu, gua, dan bro.
|
Kata Slanga
|
Ejaan sebenar
|
Asal Perkataan
|
|
brader
|
brother
|
Bahasa Inggeris
|
|
yup
|
yes
|
Bahasa Inggeris
|
|
serender
|
surrender
|
Bahasa Inggeris
|
|
retis
|
artist
|
Bahasa Inggeris
|
|
lu
|
_
|
Bahasa Cina
|
|
gua
|
_
|
Bahasa Cina
|
|
bro
|
brother
|
Bahasa Inggeris
|
Jadual
4 : Kata slanga daripada bahasa asing
Kata Slanga (Konotatif)
Berdasarkan
jadual 5, terdapat kata slanga yang mana kosa katanya hanya diketahui oleh
kelompok tertentu sahaja. Perkataan-perkataan slanga ini membawa makna tersirat
yang hanya boleh diketahui oleh satu kumpulan yang mengutarakannya. Misalnya, lauk,
blah, monyet, gebang, sapu, kutu dan awek.
|
Kata Slanga
|
Makna Slanga
|
|
lauk
|
mangsa
|
|
blah
|
pergi;berambus
|
|
monyet
|
si bodoh
|
|
gebang
|
menipu
|
|
sapu
|
belasah
|
|
kutu
|
orang jalanan yang menggangu orang
lain
|
|
awek
|
perempuan
|
Jadual
5: Kata slanga dari aspek konotatif
Tafsiran
Kata
slanga yang digunakan oleh penulis banyak menggunakan pinjaman dari bahasa
asing Cina kerana novel ini menceritakan tentang kehidupan samseng jalanan dan
kongsi gelap. Bagi menggambarkan kewujudan unsur ganas, penulis menggunakan
kata slanga yang sering digunakan dalam percakapan samseng, misalnya, kata gua dan lu yang digunakan oleh samseng untuk menggambarkan diri itu kasar
agar digeruni orang lain. Kebanyakan remaja, khususnya hari ini, meniru dan
menggunakan kata slanga ini untuk menunjukkan diri mereka hebat apabila
bercakap dengan rakan-rakan.
Penutup
Berdasarkan novel Murtad karya Hasrul Rizwan, pengkaji mendapati bahawa penulis
menggunakan bahasa slanga yang kerap digunakan oleh golongan gangster atau slanga rock. Hasil kajian juga menunjukkan tiga
bentuk kata slanga yang digunakan dalam novel ini, iaitu kata slanga merujuk
kata ganti nama diri, kata slanga daripada bahasa asing seperti Inggeris dan
Cina serta kata slanga yang mana maksud konotatifnya hanya diketahui oleh
kelompok yang menuturkannya sahaja.
Bibliografi
Ahmad
Khair Mohd Nor et.al, (2014). Tatabahasa
Asas Edisi Kedua. Kuala Lumpur: Pustaka Salam
Sdn Bhd.
Aznina
Ain Shazwarina. (2015). Aplikasi Komputer Dalam Kajian Linguistik. Diakses pada
1 November 2016, daripada
Hasrul
Rizwan, (2012). Murtad. Petaling
Jaya: Buku Fixi.
Nur
Haslinda Mohd Nazamri. (2013). Kajian Bahasa Slanga dalam Filem (sem 3 -2013). Diakses pada 1 November 2016, daripada